നിങ്ങൾ ഇത് മുമ്പ് വായിച്ചതായി തോന്നുന്നുണ്ടോ? നിങ്ങൾ ഒരു പുതിയ സ്ഥലത്ത് എത്തുമ്പോൾ നിങ്ങൾക്ക് ഇത് പലപ്പോഴും സംഭവിച്ചിരിക്കണം. നിങ്ങൾ മുമ്പ് ഇവിടെ വന്നിട്ടുണ്ടെന്ന് തോന്നുന്നു. പലപ്പോഴും സുഹൃത്തുക്കളുടെ ഇടയിൽ ഇരിക്കുമ്പോഴോ ചില വിഷയങ്ങളിൽ സംസാരിക്കുമ്പോഴോ, സമാനമായ കാര്യങ്ങൾ മുമ്പ് സംഭവിച്ചതായി തോന്നുന്നു. എപ്പോൾ എവിടെ എന്ന് മാത്രം മനസ്സിലാകുന്നില്ല. നിങ്ങൾ ഈ വികാരത്തെക്കുറിച്ച് കുറച്ച് നിമിഷങ്ങൾ ചിന്തിക്കാൻ പോലും ശ്രമിക്കുന്നു. പക്ഷേ പഴയ അനുഭവങ്ങളൊന്നും ഓർമ്മിക്കാൻ കഴിയാത്തപ്പോൾ നിങ്ങൾ അത് അവഗണിച്ചു മുന്നോട്ടു പോകും.
ഈ വികാരത്തെ ‘déj vu’ എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ഇത് ഒരു ഫ്രഞ്ച് പദമാണ്. അതിനർത്ഥം ‘അനുഭവിക്കുന്നതിന് മുമ്പ്’ എന്നാണ്. ‘déj vu’യിൽ രണ്ട് തരത്തിലുള്ള വികാരങ്ങളുണ്ട്. ‘Déj vijet’ എന്നാൽ ‘ഇതിനകം കണ്ട സ്ഥലം’ എന്നാണ് അർത്ഥമാക്കുന്നത്, ‘déj Veku’ എന്നാൽ ‘ഇതിനകം ജീവിച്ചിരുന്നത്’ എന്നാണ്. ഈ രണ്ട് വികാരങ്ങളിൽ നിന്നാണ് ‘Déj vu’ എന്ന തോന്നൽ ഉണ്ടാകുന്നത്. എന്നാൽ നിങ്ങൾ ഇതുവരെ ആ സ്ഥലത്ത് പോയിട്ടില്ലാത്തപ്പോൾ സമാനമായ സംഭവം മുമ്പ് ഉണ്ടായിട്ടില്ലാത്തപ്പോൾ ‘déj vu’ എന്ന തോന്നൽ എവിടെ നിന്ന് വരുന്നു?
മുൻകാലങ്ങളിൽ നടന്ന സംഭവങ്ങളുടെ ഈ വികാരം എങ്ങനെയെങ്കിലും പുനർജന്മവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുവെന്ന് നേരത്തെ വിശ്വസിച്ചിരുന്നു. നായകൻ ഒരിടത്ത് എത്തുമ്പോൾ വീണ്ടും വീണ്ടും എന്തെങ്കിലും ഓർത്തെടുക്കുമ്പോൾ അത് പല ഇന്ത്യൻ സിനിമകളിലും നന്നായി ഉപയോഗിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാൽ ഇത് ഒരു നുണയാണെന്ന് ശാസ്ത്രജ്ഞർ തെളിയിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ സംഭവം മുഴുവൻ നമ്മുടെ മസ്തിഷ്കത്തിന്റെ ചിന്തയും മെമ്മറി സംരക്ഷിക്കുന്ന ഭാഗവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു.
2016 ൽ ശാസ്ത്രജ്ഞനായ ഒ’കോണറും സംഘവും ചില ആളുകളുമായി ഒരു പരീക്ഷണം നടത്തി. ഈ ആളുകളോട് ഓർമ്മിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ട കുറച്ച് വാക്കുകൾ അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. കുറച്ച് സമയത്തേക്ക് ഓരോ പങ്കാളിയും മുമ്പ് കേട്ട വാക്കുകളെ കുറിച്ച് ചോദിച്ചു. എന്നാൽ ഇവിടെ ഒരു സ്ക്രൂ ഉണ്ടായിരുന്നു.
‘ബെഡ്, ബ്ലാങ്കറ്റ്, തലയിണ, സ്വപ്നം’ തുടങ്ങിയ വാക്കുകൾ ഒ’കോണറിന്റെ ടീം ഒരു ആളുകളോട് സൂചിപ്പിച്ചു. ഈ വാക്കുകളെല്ലാം കെട്ടുപിണഞ്ഞുകിടക്കുന്നു. എന്നാൽ ഈ വാക്കുകളെ ബന്ധിപ്പിക്കുന്ന ഉറക്കം എന്ന വാക്ക് ഈ സംഘം എവിടെയും പറഞ്ഞിട്ടില്ല. കുറച്ച് സമയത്തിന് ശേഷം ‘ഇല്ല’ എന്ന് തുടങ്ങുന്ന ഏതെങ്കിലും വാക്ക് പരാമർശിച്ചിട്ടുണ്ടോ എന്ന് ഈ പങ്കാളിയോട് ചോദിച്ചപ്പോൾ. അദ്ദേഹം നിരസിച്ചു. എന്നാൽ അവരോട് ഈ വാക്കുകൾ ഓരോന്നായി ചോദിച്ച് ഉറക്കം എന്ന വാക്കിനെക്കുറിച്ച് ചോദിച്ചപ്പോൾ അവര്‍ ആ വാക്ക് കേട്ടോ ഇല്ലയോ എന്ന് പങ്കെടുത്തയാൾക്ക് അൽപ്പം ആശയക്കുഴപ്പമുണ്ടായി.
കുറച്ചു നേരം ആലോചിച്ച ശേഷം ഉറക്കം എന്ന വാക്കും കേട്ടിട്ടുണ്ടെന്ന് ഒരാള്‍ പറഞ്ഞു. കിടക്ക, പുതപ്പ്, തലയിണ, സ്വപ്നം തുടങ്ങിയ വാക്കുകൾ ആളുകളുടെ മുന്നിൽ പറയുമ്പോൾ അവരുടെ മനസ്സിൽ ഒരു ഉറക്കത്തിന്റെ വികാരം രൂപപ്പെട്ടു എന്നതാണ് ഇതിന് പിന്നിലെ കാരണം. അതുകൊണ്ടാണ് ഉറക്കം എന്ന വാക്ക് കേട്ടപ്പോൾ ഈ വാക്കും തന്റെ മുന്നിൽ പറഞ്ഞതായി അയാൾക്ക് തോന്നിയത്.
നമ്മുടെ തലച്ചോറിന്റെ ‘ചിന്തയും മനസ്സിലാക്കലും’ എന്ന ഭാഗമാണ് ഈ ‘ഡെജ് വു’ വികാരത്തിന് ഉത്തരവാദി. നമ്മൾ വളരെ ക്ഷീണിതരായിരിക്കുമ്പോൾ അല്ലെങ്കിൽ വിശ്രമിക്കുമ്പോൾ. നമ്മുടെ മസ്തിഷ്കം ഒന്നുകിൽ തളർന്നിരിക്കുന്നു അല്ലെങ്കിൽ ഉറങ്ങുന്നു. അത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ ചിലപ്പോൾ നമ്മൾ സമാനമായ വാക്കുകളോ സമാന വികാരങ്ങളോ ഒരു പഴയ ഓർമ്മയായി എടുക്കുകയും ഈ രീതിയിൽ ‘déj vu’ എന്ന വികാരം ജനിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.
‘déj vu നമ്മുടെ ചിന്തയുടെയും ഓർമ്മയുടെയും ഭാഗങ്ങളുടെ പ്രവർത്തനത്തെ ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു എന്ന് പണ്ടേ വിശ്വസിച്ചിരുന്നു. യഥാർത്ഥത്തിൽ നമ്മുടെ തലച്ചോറിൽ ഒരു വലിയ സർക്യൂട്ട് ബോക്സ് ഉണ്ട്. അതിൽ പലതരം കമ്പാർട്ടുമെന്റുകളുണ്ട്. നമ്മുടെ ഓർമ്മകൾ സൂക്ഷിക്കുന്ന ഒരു കമ്പാർട്ടുമെന്റുണ്ട്. ഒരു ഭാഗം തീരുമാനങ്ങൾ എടുക്കാൻ സഹായിക്കുന്നു. ചില ഭാഗം നമ്മുടെ വികാരങ്ങളെ കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നു. ചില ഭാഗം നമ്മുടെ ദിവസത്തെ ജോലിയുടെ കണക്ക് സൂക്ഷിക്കുന്നു. ‘déj vu’യുടെ കാര്യത്തിൽ മെമ്മറിയുടെ ഭാഗങ്ങളെയും കറന്റ് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നവയെയും ആശ്രയിച്ചിരിക്കുന്നു. ഓർമ്മകൾ പഴയ കാര്യങ്ങളാണ്. അവ തലച്ചോറിന്റെ ആ അറയിൽ സൂക്ഷിച്ചിരിക്കുന്നു. മെമ്മറി ബോക്സ് തുറക്കുമ്പോഴെല്ലാം അത് ശരിക്കും സംഭവിക്കുന്നത് പോലെ എല്ലാ ഓർമ്മകളും എന്റെ മനസ്സിൽ ഓടാൻ തുടങ്ങും. പലപ്പോഴും കണ്ണു തുറന്നാലും ഈ സമയത്ത് നമ്മുടെ മുന്നിൽ എന്താണ് സംഭവിക്കുന്നതെന്ന് പോലും നമ്മൾ കാണുന്നില്ല.
വർത്തമാനകാലത്ത് ജീവിക്കുന്ന തലച്ചോറിന്റെ ഭാഗവും. പരസ്പരം പിന്തുടരുന്ന മെമ്മറിയുടെ ഭാഗവും. ഈ രണ്ട് ഭാഗങ്ങൾക്കിടയിൽ ഒരു ഷട്ടർ ഉണ്ടെന്ന് പറയാം. നിലവിലെ ഭാഗം പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ മെമ്മറി ഭാഗം ഓഫാകും. മെമ്മറി ഒന്ന് തുറന്നാൽ ഇപ്പോഴുള്ളതിന്റെ ഷട്ടർ കുറച്ചു നേരത്തേക്ക് അടഞ്ഞു കിടക്കും. എന്നാൽ ചിലപ്പോൾ തലച്ചോറിന്റെ ഇപ്പോഴത്തെ ഭാഗം തുറന്നിരിക്കുകയും മെമ്മറി ഭാഗവും അടഞ്ഞിരിക്കുകയും ചെയ്യും. ഇത്തരത്തിൽ രണ്ട് ഭാഗങ്ങളും ഒരേ സമയം തുറന്ന് വിടുകയായിരുന്നു. അതുകൊണ്ടാണ് നമ്മൾ ഈ സ്ഥലത്തെയോ ഈ സംഭവത്തെയോ ഓർമ്മകളുടെ പെട്ടിയിൽ നിന്ന് പുറത്തെടുക്കുന്നതെന്ന് നമ്മുടെ മസ്തിഷ്കം കരുതുന്നു.
